سایت وب  مجموعه ای از اسناد لینک شده به ویژگی های مشترک ، همانند موضوعات وابسته ، طرح یا هدف مشترک می باشد.قبل از شروع به فکر کردن در خصوص ایجاد یک سایت وب ، برای اطمینان از موفقیت آمیز عمل کردن سایت باید از مراحل طرح ریزی استفاده نمائید. حتی اگر سایت شما شامل یک یا چند صفحه ساده است که تنها برخی از دوستان و آشنایانتان از آن بازدید می کنند، عمل طرح ریزی به شما اطمینان می دهد که هر کسی قادر خواهد بود بدون مشکل به آن دسترسی داشته باشد.

 برای کسب نتایج بهتر در طراحی اسناد وب باید قبل از ایجاد هر صفحه ای که در سایت قرار خواهد گرفت اقدام به طرح ریزی و طراحی آن نمود . در این گفتار بطور مختصر به کلیاتی می پردازیم که طراحان عموماً باید در طراحی سایت های وب خود مد نظر قرار دهند.

تدوین شیوه نامه کاری ؛ نقشه راه یا پروتکل

شاید کمی عجیب به نظر برسد اما حتی اگر یک نفر در وبلاگ یا وبسایت نقش دارد سعی کنید برای خود ویا گروه احتمالی خود یک آیین نامه کاری شامل جزییات مربوط به شیوه نامه کاری تدوین کنید ؛ مثلا ساختار گرداننده وبسایت را تعیین کنید؛ اهداف گروه ؛ وبسایت یا وبلاگ را تشریح کنید؛ برنامه های کوتاه مدت را شرح دهید، برنامه بلند مدت را تدوین کنید؛ خلاصه ؛ سعی کنید تمام جزییات کار را تشریح کنید؛ شاید کمی مشکل به نظر رسد یا شاید هم اینهمه دقت را الزامی ندانید اما واقعیت امر این است که اگر در مجموع به مقوله نگاه کنید اینکار خیلی هم مشکل نیست؛ در نهایت باعث راحتی کار و تسیهل در روند امور وبلاگ یا وبسایت می شود؛ این امر مانند نقشه راه می ماند ؛ لااقل می دانید که از کجا و چرا شروع کرده اید؛ هدف نهایی کجاست؛ اکنون در کجا هستید و ......

به همین سطح کافی است که یک آیین نامه چند بندی داشته باشید که اگر بخواهید از فردا وبلاگ یا وبسایتان را به فرد سومی واگذار کنید؛ بدون گفتگو بتواند کارهای شما را ادامه دهد!!! این روند به سلیقه وتجربه شما بر می گردد به طور مثال وبلاگ فن آوری اطلاعات یزد حتی طریقه به روزرسانی هم مشخص شده است که پس از ارسال مقاله توسط نویسنده مدیروبلاگ موظف است مقالات را ویراستاری و آماده ارسال نموده و سپس به ترتیب با صلاحدید در وبلاگ درج کند؛ زمان به روزرسانی ؛تعداد مقالات به روزرسانی شده و ... تمام را تعیین کرده ایم این خیلی کار را راحتتر نموده است

تعییین اهداف

تصمیم گیری در خصوص اهداف سایت اولین مرحله ای است که باید مد نظر قرار گیرد. از خودتان سوال کنید که با داشتن این سایت وب چه اتفاقی می افتد، اهداف خود را یادداشت کنید بطوریکه آنها را در سراسر مراحل طراحی به یاد داشته باشید و به آنها توجه کنید. درواقع داشتن درک درستی از اهداف به شما کمک می کند تا بر روی سایت وب تان متمرکز شده و آن را برای نیاز های خاص مسیر دهی کنید.

مسلماً نمای سایت وبی که اخبار و اطلاعاتی را در موضوع مشخصی مطرح می کند با نمای سایتی که به مبحث خرید و فروش برخط Online در اینترنت اختصاص دارد متفاوت می باشد .اهداف پیچیده تر در مسیر یابی، ابزار ایجاد کننده ای که بکار می گیرید ( بکارگیری Flash,Director و مشابه آنها ) و حتی نما و حس سایت ، همه و همه در طراحی موثر می باشند .

انتخاب تنوع بازدید کنندگان

بعد از تعیین اهداف ، باید در خصوص گروه بازدید کنندگان سایت تان تصمیم گیری نمائید. از آنجا که طراحان صفحات و سایت های وب و یا اداره کنندگان چنین سایت هایی مایلند تا تمام مردم از سایت آنها دیدن کنند،  شاید طرح این مسئله کمی عجیب به نظر برسد .

بازدیدکننده برایتان خیلی مهم است اما باید برای حضور هر بازدیدکننده خاص یک زمینه های قبلی ایجاد کنید ، از وبلاگ فن آوری اطلاعات یزد کمتر اتفاق می افتد که مردم فرانسه یا ساحل عاج بازدید می کنند دلیل آن هم ساده است که در وبلاگ به یک زبان فارسی است؛ پس دلیلی ندارد فرانسوی زبانان از وبلاگمان دیدن کنند اگر هم بازدیدکنند ؛ اتفاقی است. این مسله در مورد زبان کمی روشن و بدیهی است اما در تمام جزییات نیز این امر مهم و اساسی است؛ اینکه یک وبلاگ تخصصی در مورد رشته تخصصی فیزیک هسته ای با زبان فارسی باشد! انتظار اینکه روزی ده هزار بازدیدکننده جلب کنیم امری غیرممکن است مبحث تخصصی است!!! با همه ارزش علمی جوینده این مطالب کم خواهد بود . پس سعی کنید برای تنوع بازدیدکننده و افزایش تدریجی آن زمینه ها و زیرساختارهایی را در وبلاگ یا وبسایتتان ایجاد کنید!!!

نکات فنی را در طراحی وبسایت یا وبلاگ خود رعایت کنید

یک نکته ،  با توجه به اینکه مردم در سراسر کره زمین از مرورگرهای مختلفی در سیستم شان استفاده میکنند و حتی با داشتن یک مرورگر مشابه ممکن است از نسخه های مختلف آن بهره ببرند ، با سرعت های مختلفی به اینترنت دسترسی داشته باشند ، یا سیستم صوتی و تصویری مناسبی در سیستم شان نداشته باشند ، توجه به این امر در طراحی سایت امر مهمی است و باید تمامی فاکتور های فوق الذکر را در آن مد نظر قرار داد و به همین دلیل باید اهداف بازدید کنندگان تان را تعیین نمائید.

درباره افرادی که جذب سایت خواهند شد و یا افرادی که بطور اتفاقی به آن علاقه مند می شوند و همچنین نوع سیستم کامپیوتری آنها فکر کنید . اینکه از چه سیستم عاملی اســتفاده می کننــــــد ؟ ( ویندوز ، مکینتاش، لینوکس و یا ....) سرعت ارتباطی انها در اینترنت چقدر است ؟ چه نوع مرورگری دارند و یا حتی ابعاد مانیتور آنها چیست و از چه بزرگنمائی در تنظیم کارت گرافیک شان استفاده می کنند ؟

آیا سایت شما در یک شبکه اینترانت مورد استفاده قرار می گیرد که تماس کاربران از سیستم مرورگر مشابهی استفاده می کنند. تمامی این فاکتورها برای مشاهده صفحات وب شما مفید و توجه به آنها حائز اهمیت است.

یک نکته گره گشا است ؛ استفاده از تکنیکهایی که سازگاری بیشتری دارند مثلا زبان php در اکثر مرورگرها و سیستم عاملها کامپیوترها قابل اجرا و نمایش است . پس سعی کنید از تکنیکهای فراگیرتر بهره ببرید.

یک نکته دیگر هم خواهد ماند؛ شما نمی توانید یک صفحه اینترنتی سازگار با تمام مرورگرها؛ سیستم عاملها ؛ شبکه های کامپیوتری و .... طراحی کنید، شاید برخی از وبسایتها با بهره گیری از تکنیکهایی سعی نموده اند ؛ وبسایتی سازگار با تمام شرایط ایجاد کنند اما این امر کمی مشکل و گران تمام می شود ؛ سعی کنید مخاطبین خود را بشناسید و با بهره گیری از آماررسمی دریابید که از چه مرورگر یا سیستم عاملی بهره می برند ؛ سپس صفحات اینترنتی خود را با اکثر بازدیدکنندگان خود سازگار کنید

ایجاد سایتهای سازگار با مرورگرها

هنگامیکه سایت را ایجاد می کنید باید از انواع مرورگرها که به طور معمول بازدید کنندگان از آن استفاده می کنند اطلاع و آگاهی داشته باشید. حتی اگرتنها مرورگرهای IE و یاNS بعنوان هدف و مقصد شما است، کدامیک بوسیله اکثریت کاربران استفاده می شود و اینکه آیا کسی از نسخه های قدیمی تر این مرورگرها استفاده می کند یا خیر

اگر سایت تان در وب قرار دارد ممکن است بزودی و در آینده نزدیک بوسیله مرورگرهای جدیدی مورد بازدید قرار گیرد و یا حتی بوسیله مرورگرهای قدیمی و یا متنی همانند مرورگرlynx .

در بیشتر شرایط، برای سایت های وبی که بعنوان یک محل عمومی طراحی شده اند، قابل مشاهده بودن سایت در اغلب مرورگرها یک هدف بسیار مناسب می باشد. هر چند ایجاد چنین سازگاری بسیار مشکل و پیچیده است ولی شما می توانید یک یا دو مرورگر را بعنوان مرورگر کاری خود انتخاب کرده و سایت را برای آن دو مرورگر انتخاب کرده و سایت را برای آن دو مرورگر طراحی کنید. سپس سعی کنید تا سایت تکمیل شده را با انواع مرورگرها نیز مشاهده کنید تا مفاهیم ناهماهنگ در سایت را یافته و حتی الامکان از بکار بردن آنها اجتناب کنید .

همچنین می توانید پیغامهایی را برای چند تن از دوستانتان ارسال نمایید و از آنها درخواست کنید تا از سایت شما بازدید کنند و نتیجه آن را به شما اعلام نمایند که این امر روش مناسبی برای بازخورد از یکسری بازدید کنندگان می باشد.

تمام مرورگرها نمی توانند جاوا اسکریپت ها را اجرا کنند . برای مثال یک صفحه از طرح متنی که از هیچ کارکتر خاصی استفاده نمی کند بطور قطع در تمامی مرورگرها قابل مشاهده است. اما چنین صفحاتی بالطبع جاذبه کمتری خواهد داشت، همانند طرح بندی ، گرافیک ها و یا آثار فعل و انفعال.

در طراحی سایت بهتر است سعی خود را برآن بگذارید که بین طراحی افکت ها و حداقل توانایی مرورگرها برابری برقرار کنید. یک روش مفید نیز ایجاد چندین نسخه از صفحات مهم همانند صفحه اصلی سایت است که هریک با مرورگر خاصی عمل می کنند. برای مثال از آنجا که فریم ها یکی از عناصری هستند که برخی مرورگرها آنها را نشان نمی دهند، می توانید از یک صفحه هم نسخه ای دارای فریم و هم نسخه ای بدون فریم را ایجاد کنید سپس در صفحه وب عملکردی را قرار دهید که بطور اتوماتیک بازدید کنندگان عادی را به صفحه دارای فریم و سایر بازدید کنندگان را که قادر به مشاهده فریم نیستند را به صفحه مطابق با نسخه بدون فریم مرورگر ارجاع دهد.

سازماندهی ساختار سایت

سازماندهی دقیق سایت زمان عمل را برای شما حفظ می کند.اگر اسنادتان را بدون فکر در خصوص طبقه بندی پوشه هایتان قرار دهید ، احتمالاً در پایان با یک پوشه بزرگ نامرتب پر از فایل مواجه خواهید شد و یا با فایلهای پراکنده در پوشه هایی با نام های مشابه.

روش معمول ایجاد یک پوشه در هارد دیسک است که تمامی فایلها و پوشه های مربوط به سایت را در خود جای داده (پوشه سایت محلی) و ویرایش و یا ایجاد اسناد جدید در داخل آن پوشه می باشد.در مرحله بعد و هنگامیکه آماده انتشار سایت شده اید نیز فایلها را به یک سرور کپی خواهید کرد تا به عموم افراد اجازه مشاهده آن را بدهید.

یک نکته بسیار مهم است اگر کارتان کمی گسترش یابد و بخواهید بدون نظم و استاندارد کاری ادامه دهید کمی کار گره می خورد؛ یک استاندارد یا اصول کاری برای انجام کارهای ذخیره مقالات ؛ گزارشات و کلی مطالب خود به صورت طبقه بندی شده داشته باشد که به سادگی قابل دخیره باشند  و راحت و سریع قابل بازخوانی باشد برای رسیدن به این مهم باید یک اصول اولیه را برای خود یا گروه تدوین کنید.

یک نکته ساده هم فراموش نکیند ؛ از ابتدا به روزهای پر کارتان فکر کنید؛ مثلا در شماره گذاری مقالاتتان شما شاید حداکثر سه رقم بهره ببرید اما به زمانی بیاندیشید که بیش از هزار مقاله و شاید دههای هزار مقاله در وبسایتتان دارید!!!!!

این نکته کمی مشکل است در داستان سال 2000 کامپیوترهای جهان رامثال می زنم  زمانی که در دهه 1970 کامپیوترها طراحی می شد ؛ هرگز به اتمام قرن فکر نشده بود و به جای درج تاریخ 1990  میلادی دو رقم راست یعنی 90 درج می شد؛ اما نزدیک به سال 2000 میلادی که شد کارشناسان در یافتند از سال 2000 سال کامپیوترها صفر می شود؛ صرفه جویی در درج دو رقم آنهم زمانی که سی سال تا سال 2000 مانده بود باعث شد میلیون دلار صرف تغییر سخت افزار و نرم افزار کامپیوترها جهان شود تا این گاف برطرف شود مسله ای که در جهان به نام 2Yk معروف شد.این امر در کارهای روزانه ما هم اتفاق می افتد